Simulatiespelen als tools voor leren over en in multi-actorsamenwerking

In het tijdschrift Develop is een artikel verschenen over simulatiespelen als tools voor leren over en in multi-actorsamenwerking (klik hier om het te downloaden), als deel van een special issue over "particileren".


Het uitgangspunt wordt in de inleiding als volgt verwoord:

"In contexten waar actoren met uiteenlopende achtergronden proberen samen te werken zijn participeren en leren onlosmakelijk met elkaar verbonden, zo zullen we in dit artikel betogen. Wanneer verschillende actoren als partners in een veranderingstraject participeren, vereist deelnemen een belangrijke mate van leren on the spot. Door te leren over de prioriteiten, belangen en perspectieven van de andere actoren wordt dialoog, afstemming en onderhandeling mogelijk."

Vervolgens worden de mogelijkheden van simulatiespelen verkend om te leren over framing in multi-actorcontexten:

"Simulatiespelen bieden heel wat mogelijkheden om te leren over framing in multi-actorcontexten. Als een vorm van ervaringsleren kunnen simulatiespelen voor deelnemers situaties creëren waarin verschillende actoren en verschillende frames prominent zijn. Dit kan door deelnemers in subgroepen actoren te laten vertegenwoordigen met uiteenlopende belangen en perspectieven, en interactiemomenten tussen die actoren te voorzien. Op die manier ontstaat de beleving van een sociaal systeem in miniatuur. De ambitie is daarbij  niet de simulatie zo goed mogelijk een bepaalde praktijksituatie te laten weerspiegelen, maar een interactiecontext te creëren waarin hetzelfde soort processen zich kunnen voordoen. Dit soort multi-actorsimulaties biedt mogelijkheden voor leer-, interventie- en onderzoekstrajecten met betrekking tot multi-actorsamenwerking en framing in het bijzonder."

Tenslotte wordt de ontwikkeling besproken van de multi-actor simulatie "Podocarpus Nationaal Park", en de ervaringen met deze simulatie in een variëteit aan contexten:

"Op procesniveau kunnen deelnemers leren overenere procedurele kwesties zoals het belang van actief luisteren, vergaderingen voorzitten, agenda’s, opmaken en tijd bewaken. Specifiekere procesinzichten hebben naast framing betrekking op het vertegenwoordigen van een achterban, op onderhandelingsstrategieën, op omgaan met conflicten, het afspreken van grondregels, en op sturing en begeleiding van multi-actorsamenwerking."

Cradle-to-Cradle

Eerder dit jaar is de officiële aftrap gegeven van het Cradle-to-Cradle Network (C2CN) project, gefinancierd door de EU. De lead partner is de provincie Nederlands Limburg, en voor België speelt de Openbare Vlaamse Afvalmaatschappij (OVAM) speelt een belangrijke rol. In totaal nemen 10 overheidsinstellingen vanuit heel Europa deel.

Het Cradle-to-Cradle concept staat voor het ontwerpen van producten en omgevingen zodanig dat er geen afval ontstaat, net zoals in de natuur waar afval van het ene organisme voedsel is voor het andere. Dit gaat een stuk verder dan het gebruikelijke recycleren, waarbij afval van een product wordt gebruikt om een nieuw product van lagere kwaliteit te fabriceren ('down-cycling'). Bij Cradle-to-Cradle gaat het onder andere om het opzetten van slimme materiaalstromen waarbij alle onderdelen van producten hergebruikt kunnen worden. Naast technische kwesties komen daarbij een hele reeks organisatorische vragen kijken: hoe her-organiseer je productieketens? hoe maak je de eindgebruiker tot leverancier van grondstoffen? wat is de rol van de overheid? Ook op dit soort 'governance' vragen zoekt het project antwoorden.

Cycloop maakt deel uit van het expert-team "Governance" in het INTERREG IVC project Cradle-to-Cradle Network. In opdracht van OVAM hebben we onder andere meegewerkt aan het faciliteren van een Vlaamse stakeholderworkshop, aan het maken van een studie over 'governance for C2C', aan het verzamelen van gevalstudies en aan het organiseren van de internationale thema-workshop over governance in Leuven.

Geïnteresseerd? Er is heel wat informatie op het web te vinden over dit project:

- Aankondiging van de start van het project

- Een aankondiging en nieuwsbrief op de website van OVAM

- Presentaties en documenten van de Vlaamse stakeholderworkshop (inclusief onze inleidende presentatie over governance)

- Presentaties van governance case studies

- Een website van OVAM waar cases op verzameld worden

Wordt vervolgd ...

Intensive training program on multi-actor collaboration for development

We are proud to announce the 9-day intensive training program, organized by HUBrussel, sponsored by VLIR-UOS, and staffed by Cycloop, entitled:

Facilitating multi-actor collaboration for sustainable resources management

Brussels (Belgium), May 31 - June 9, 2010

The training course is focused on the social process knowledge and skills to facilitate multi-actor collaboration. Multi-actor collaboration is a promising approach to face complex problems with multiple interdependent actors. The application is situated in local and regional initiatives related to sustainable resources management, like irrigation and drinking water, nature conservation, catchment management, mining conflicts, forestation, etc.

The course is based on the principles of experiential learning. We invite participants to use their own experiences with multi-actor collaborative initiatives as an input for the course. The course starts with a multi-actor simulation to provide shared experiences on which we can reflect and build during the following course days. All sessions will be highly interactive.

We invite particpants from North and South. The tuition fee is 1000 €. This amount includes administration fee, lecture materials, coffee/tea and lunches. There are 14 fellowships available for participants from developing countries, funded by VLIR-UOS. The fellowships include tuition fee, travel and accommodation.
For more information, consult www.hubrussel.be/multi-actor

Boek verschenen over multi-actor samenwerking bij het beheer van landschap, landbouw en water

Als de overheid beleid probeert te ontwikkelen en te implementeren voor het beheer van natuur, landbouw of water krijgt ze vroeg of laat te maken met een brede waaier van actoren. Die actoren komen met interessante nieuwe ideeën, organiseren zich om te protesteren, raken onderling in conflict, ontwikkelen nieuwe vormen van samenwerking of tonen zich onverschillig voor de pogingen van de overheid om hun gedrag aan te sturen.

In het pas verschenen boek Governance in de groen-blauwe ruimte, onder redactie van Gerard Breeman, Katrien Termeer en Henri Goverde van de groep Bestuurskunde (Wageningen Universiteit) wordt in een reeks gevalstudies geanalyseerd hoe overheden, burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties werken aan deze vraagstukken in complexe beleidsnetwerken. Het gaat onder meer over het Europees landbouwbeleid, waterkwaliteit, megastallen, hoogwaterveiligheid, zichzelf organiserende gemeenschappen, duurzame sojaproductie en bodemconservering. Ik heb zelf ook een hoofdstuk in het boek geschreven onder de titel "De kwestie is wat is de kwestie", over hoe actoren omgaan met verschillen in hoe ze de kwestie kaderen of framen. Contacteer me (art@cycloop.org) als je interesse hebt voor dit hoofdstuk.


Het boek kan besteld worden op de website van de uitgever van Gorcum en is goed bruikbaar als cursustekst.

MOPAN 2009 & 2010

Op de laatste MOPAN (Multi-Organisational Alliances, Partnerships and Networks) Conferentie in Dublin (juni 2009) organiseerden we als Cycloop een symposium over 'Competing claims on space - Framing interests in multi-actor collaboration'.

Op haar blog rapporteerde Silvia hierover hetvolgende:

"Gedurende een hele dag luisterden we met een min of meer vaste groep naar de verschillende bijdragen die draaiden rond het omgaan met 'ruimte': afval die ruimte inneemt opnieuw opdelven om er energie uit te halen en te recycleren met de nieuwste technologie, gated communities in Nederland, een mooi casevoorbeeld over participatief beheren van een industrieel terrein, enz. Er ontspon zich een interessante discussie over o.a. hoe het 'reframen' van een issue nieuwe belangen aan het licht brengt, het belang van de kwaliteit van de relaties, de mogelijke maar moeilijke rol van een 'neutral' (soort bemiddelaar) in dergelijke processen, er niet op uit zijn om iemands 'frame' te veranderen, omdat dit weerstand oproept en ervaren kan worden als een aanslag op de eigen identiteit. Wat beter werkt is frame 'verbreding'. Enz."


De organisatoren van de conferentie hebben er ondertussen voor gezorgd dat de presentaties te vinden zijn op de website. Klik op de titel van een bijdrage om de presentatie te downloaden.

De volgende MOPAN-conferentie (nummer 17) wordt in 2010 georganiseerd aan Keele University (United Kingdom), van 28 tot 30 juni. Als thema wordt ""Collaboration: Dynamics, Movement and Transformation" voorgesteld. Klik hier voor meer informatie.

Cycloop: an introduction

Cycloop is a network for facilitation and action research in multi-actor collaboration. This relates to forms of collaboration where a diversity of actors, such as governments, businesses, NGO’s, experts, citizens and interest groups collaborate to deal with so-called ‘meta-problems’ (eg. flood management, waste management, city development) in an innovative way. Multi-actor collaboration is required when different interdependent ‘actors’ jointly try to solve complex situations. This is usually the case when actors search for sustainable solutions.

Central issues in the work of Cycloop are sustainability, diversity, network organizations, social learning, leadership, innovation and system interventions. We specifically focus on the process, the dynamics and the relational quality of the tuning efforts among different actors.

Cycloop is an initiative of five organizational psychologists with a joint history at the Centre for Organizational and Personnel Psychology of the Katholieke Universiteit Leuven. All of them have developed an expertise in multi-actor collaboration through action research. The founders of Cycloop work in different knowledge institutions, but have joined their efforts in a network ‘Cycloop’ in order to further develop theory and practice of multi-actor collaboration from a relational perspective. Johan Hovelynck is associated with K.U. Leuven (Centre for Work, Organizational and Personnel Psychology), Marc Craps with HUBrussels (Centre for Sustainable Enterprising), Silvia Prins with Group T Leuven Engineering College, Art Dewulf with the University of Wageningen (unit Public Administration and Policy) and the initiator Koen Sips with the Katholieke Hogeschool Leuven. Several members also have a consulting business: Triagram (Johan Hovelynck), Point Consulting (Koen Sips) and Coaching for Connection (Silvia Prins).

We all have experience with action research and want to contribute to both practice and theory of multi-actor collaboration. With our interventions we support and research the process of actual, valuable initiatives. Through analysis of experiences, the use of existing theories and joint reflection with the actors involved, we want to generate scientifically founded and practically useful knowledge. Each of us has his or her speciality and issues of interest: dealing with different perspectives and negotiation (Art Dewulf), group dynamic processes and relational dynamics (Johan Hovelynck), local communities and North-South collaboration (Marc Craps), self steering (Koen Sips) and dealing with diversity from a system psychodynamic perspective (Silvia Prins).

Cycloop offers facilitation and training for multi-actor collaboration:
• Experiential multi-party simulations
• Facilitation skills and techniques
• Mediation for project leaders of multi-actor projects
• Stakeholder management as a tuning process of multiple actors
• Large group interventions and methods for working with big and diverse groups
• Action research and “appreciative inquiry”

Cycloop can also coach project leaders who wish to start up a project, or design and facilitate a collaborative process.

Cycloop can play a substantial role in action research projects such as stakeholder analysis, follow-up of processes or evaluation of multi-actor collaboration initiatives.

Cycloop - een voorstelling

Cycloop is een netwerk voor facilitatie en actie-onderzoek in multi-actor-samenwerking. Het gaat over vormen van samenwerken waar diverse actoren zoals overheden, bedrijven, n.g.o’s, experts, burgers en belangengroepen samenwerken om zogenaamde ‘meta-problemen’ (bv overstromingsbeheer, afvalbeleid, stadsontwikkeling) op een innovatieve manier aan te pakken. Multi-actor samenwerking is aangewezen wanneer diverse ‘actoren’, zoals overheden, bedrijven, wetenschappers, belangengroepen en lokale gemeenschappen van elkaar afhankelijk zijn om complexe situaties samen aan te pakken. Dit is haast steeds het geval bij het zoeken naar duurzame oplossingen.

Centrale thematieken in het werk van Cycloop zijn duurzaamheid, diversiteit, netwerkorganisaties, sociaal leren, sturing, innovatie en systeeminterventies. De specifieke aandacht gaat uit naar het proces, de dynamieken en de relationele kwaliteiten van afstemming tussen verschillende actoren.

Cycloop is een initiatief van vijf organisatiepsychologen met een stuk gezamenlijke geschiedenis aan het Centrum voor Organisatie- en Personeelspsychologie van de Katholieke Universiteit Leuven. Allen hebben ze een expertise in multi-actor samenwerking opgebouwd via actie-onderzoek. De oprichters van Cycloop werken in verschillende kennisinstellingen, maar ze hebben de krachten gebundeld in een netwerk ‘Cycloop’ om de theorie en praktijk van multi-actor-samenwerking vanuit een relationele benadering gezamenlijk verder te ontwikkelen. Johan Hovelynck is verbonden aan de K.ULeuven (Centrum voor Werk-, Organisatie- en Personeelspsychologie), Marc Craps aan de HUBrussel (Centrum voor Duurzaam Ondernemen), Silvia Prins aan de Groep T International Engineering College Leuven, Art Dewulf aan de Universiteit van Wageningen (leerstoelgroep Bestuurskunde) en initiatiefnemer Koen Sips aan de Katholieke Hogeschool Leuven. Naast deze opdrachten aan verschillende kennisinstellingen hebben een aantal leden ook een zelfstandige consulting-praktijk: Triagram (Johan Hovelynck), Point Consulting (Koen Sips) en Coaching for Connection (Silvia Prins).

Allen hebben we ervaring met actie-onderzoek, waardoor we willen bijdragen zowel tot de praktijk als tot de theorie over multi-actor samenwerking bijdragen. Onze interventies beogen het procesverloop van concrete, waardevolle initiatieven te ondersteunen en te onderzoeken. Door analyse van de ervaringen vanuit de bestaande theorieën en gezamenlijke reflectie hierover met de betrokken actoren, willen we wetenschappelijk gefundeerde en praktisch toepasbare kennis genereren. Elk heeft zo zijn eigen specialisatie en interesse: afstemming tussen verschillende perspectieven en de (zelf)sturingsvraag (Art Dewulf), groepsdynamische processen (Johan Hovelynck), lokale gemeenschappen en Noord-Zuid samenwerking (Marc Craps), zelfsturing (Koen Sips) en omgaan met diversiteit vanuit een systeem psychodynamisch perspectief (Silvia Prins).


Cycloop biedt workshops en opleidingen aan rond het thema multi-actor samenwerking:
• Ervaringsgerichte multipartij-simulaties
• Faciliatietechnieken en –vaardigheden
• Bemiddeling voor projectleiders van multi-actor projecten
• Stakeholdermanagement als afstemming tussen verschillende actoren
• Methoden voor werken met grote, diverse groepen
• Actie-onderzoek en “appreciative inquiry”

Ook kunnen projectleiders en mensen die projecten willen opstarten, vorm geven en faciliteren een beroep doen op Cycloop voor coaching.

Cycloop kan een belangrijke rol spelen in actie-onderzoeksprojecten zoals stakeholder-analyses, proces-opvolging of evaluaties van multi-actor-samenwerkingstrajecten.